Hamnearbetarförbundets medlemmer streika i 15 svenske hamner i januar, i forhandlingane om ei sentral avtale med arbeidsgivarane.
Johan Nilsson / TT / NTB Scanpix
Den svenske regjeringa godkjenner svekking av streikeretten
Torsdag godkjende den svenske regjeringa eit lovforslag om endringar i den svenske streikeretten, trass løysing på langvarig hamnekonflikt.
tormod@lomedia.no
No skal forslaget behandlast i Riksdagen, det svenske Stortinget, før endringane trår i kraft 1. august. Dei største arbeidstakar- og arbeidsgivarorganisasjonane står bak forslaget om denne omdiskuterte endringa i den svenske medbestemmingslova.
Lovforslaget er laga for å avgrense streikeretten for arbeidstakarar med ein arbeidsgivar som allereie har ei tariffavtale med eit fagforbund. Unntaket skal vere når formålet er å oppnå ei tariffavtale.
p
Langvarig hamnekonflikt
Bakgrunnen er ein langvarig konflikt mellom frittståande Svenska Hamnarbetarförbundet og arbeidsgivar APM Terminals på hamna i Gøteborg. På dei svenske hamnene er det LO-forbundet Svenska Transportarbetareförbundet som har tariffavtala.
Løns- og arbeidsvilkåra gjeld for medlemmene i begge forbund, men berre LO-forbundet har hatt fredsplikt mellom forhandlingane. Dermed har Hamnarbetarförbundet kunna streika og utført andre konflikthandlingar også utanfor tariffoppgjera.
Dei svenske arbeidstakarorganisasjonane LO, TCO og Saco, saman med arbeidsgivarorganisasjonen Svenskt Näringsliv, har derfor laga eit forslag til lovendring som set ein stoppar for slike konfliktar.
Den svenske arbeidsministeren, som sjølv planla ei slik lovendring, varsla raskt at ho ønskte å gjere forslaget til svensk lov. Endringane skulle eigentleg trå i kraft først komande år, men regjeringa varsla i februar at dei skulle iverksettast allereie i sommar.
p
Løysing i mars
Hamnarbetarförbundet og arbeidsgivarene i Sveriges Hamnar kom til einigheit om ei såkalla andrehandsavtale i byrjinga av mars, under trugselen om landsdekkande streik. Hamnarbetarförbundet får dermed enkelte rettar som følger av ei tariffavtale, men det er uenigheit om dei får delta i lokale forhandlingar.
Endringane i streikeretten har skapt debatt innad i forbund og foreiningar, der mange er kritisk til at arbeidstakarorganisasjonane står bak ei svekking av arbeidstakarrettar. Etter einigheita i hamnene meinte i tillegg enkelte at endringane i streikeretten ikkje var nødvendig lenger, men LO vart raskt einige om å framleis stå bak endringane.
Fakta om endringar i svensk streikerett
Forbod mot konflikt skal gjelde:
1 om formålet ikkje er å oppnå tariffavtale med fredsplikt
2 om fagforeininga ikkje har forhandla og tydeleg spesifisert alle sine krav for arbeidsgivaren før konflikten
3 om fagforeininga kjem med nye krav under konflikten
4 om krava gjeld korleis eller om avtala skal gjelde i praksis
5 om arbeidskampen omfattar individuelle rettstvistar som kan avgjerast i domstolen
Lova spesifiserer at politiske streikar, sympatiaksjonar og blokadar framleis vil vere lovleg.
Alle desse fem krava, forutan det siste, gjeld berre for arbeidstakarane sine arbeidskampar, og er ikkje ei avgrensing i arbeidsgivarane si rett til for eksempel å gjennomføre lockout.
Fakta om endringar i svensk streikerett
Forbod mot konflikt skal gjelde:
1 om formålet ikkje er å oppnå tariffavtale med fredsplikt
2 om fagforeininga ikkje har forhandla og tydeleg spesifisert alle sine krav for arbeidsgivaren før konflikten
3 om fagforeininga kjem med nye krav under konflikten
4 om krava gjeld korleis eller om avtala skal gjelde i praksis
5 om arbeidskampen omfattar individuelle rettstvistar som kan avgjerast i domstolen
Lova spesifiserer at politiske streikar, sympatiaksjonar og blokadar framleis vil vere lovleg.
Alle desse fem krava, forutan det siste, gjeld berre for arbeidstakarane sine arbeidskampar, og er ikkje ei avgrensing i arbeidsgivarane si rett til for eksempel å gjennomføre lockout.
Mest lest
TRENGER FOLK: På den spanske ambassaden på Frogner i Oslo er det tre ledige stillinger, med en årslønn på rundt 250.000 kroner.
Kai Hovden
Reagerer på ambassadelønn: – Sjokkerende lavt
Brian Cliff Olguin
Butikkansatte får ny lønn
BITTERT: Per Olav Truberg har jobba mange år i matindustrien. Takken var oppsigelse da han havna i operasjonskø med et trøble kne.
Erlend Angelo
Per Olav mistet jobben i operasjonskø: – Det er veldig sårt
BELASTENDE YRKE: Frisør og tillitsvalgt Kaja Aga Gaarder tar smertestillende for å klare arbeidsdagen. Etter en bilulykke har hun daglige smerter. Men hun tok smertestillende på jobb også før ulykken. Her fikser hun håret til Victoria Gjone.
Jan-Erik Østlie
Bruken av smertestillende øker: Kaja starter alltid arbeidsdagen med en Paracet
Unni tar gjerne på seg ekstra vakter. Hun elsker å gjøre en forskjell.
Eirik Dahl Viggen
Unni (65) var lei av livet som pensjonist. Da gjorde hun et uvanlig valg
Roy Ervin Solstad
Han er blant dem som har kommet med fete lønnskrav
OPPGJØR: Årets lønnsoppgjør står for døren og elektrikerne starter sine forhandlinger 22. april. Her er en Bravida-montør i sving med akkordarbeid på Drammen sykehus tidligere i år.
Leif Martin Kirknes
Når får du ny lønn? Disse datoene må du merke deg
Håndverkere oppgir en høyere bruk av narkotika enn gjennomsnittet. Elektrobransjen frykter det kan føre til flere farlige situasjoner og ulykker på arbeidsplassene.
Leif Martin Kirknes
Økt kokainbruk blant unge elektrikere
Martine Lie satser på at et par måneder med permittering går greit.
Erlend Angelo
Potetmangel gir permitteringer i Bama
FLEST KVINNER: I rapporten kommer det fram at det ofte er unge kvinnelige ansatte, både med norsk og utenlandsk opprinnelse, som er skadelidende.
Colourbox.com
Renholdere trues med at de mister jobben om de er syke
Mats Ruland har allerede fire oppgjør på sitt bord, og skal i gang med mekling uka etter påske.
Leif Martin Kirknes
Lønnsoppgjøret: Brudd i tre nye oppgjør
Renovatørene Markus Michalsen Helmundsen (t.v.) og Svein Øyvind Syse Johansen er godt kledd i gule refleksjakker, arbeidsbukser og vernesko. De får dekket alt arbeidstøy av jobben. Det får ikke barnehageansatt Alexander Filiberto (i midten).
Jan-Erik Østlie
Alle tre jobber i kommunen, men bare to får dekket alt arbeidstøy
HENTER I BARNEHAGEN: Fengselsbetjent Jørgen Myrvold samler overtid for å ha et hjem til barna. Han er helt avhengig av et godt lønnsoppgjør for å fortsette i fengsel.
Eirik Dahl Viggen
Jørgen (29) overlever på overtidstimer
Heiko Junge / NTB
Vær obs på dette hvis du må jobbe i påska
NÆRMERE INDUSTRIEN: Arbeidsgivere og arbeidstakere har signert på at bussbransjen må nærme seg gjennomsnittlig industriarbeiderlønn, men NHO Transport vil likevel holde seg innenfor rammene til den konkurranseutsatte industriens lønnsoppgjør.
Rodrigo Freitas / NTB
Uansett hva industriarbeiderne får i lønnstillegg, krever bussjåførene mer
Høyres Henrik Asheim er glad for å ha fått pensjonsforliket gjennom - og håper endringen er på plass allerede neste år.
Jonas Fagereng Jacobsen
Høyre vil ha superrask behandling av nye pensjonsregler
MÅLRETTA: Butikkansatt Ali Rahimi forteller arbeidsminister Tonje Brenna hvor hardt han har jobba for å lære seg norsk og få et normalt liv etter flukten fra Afghanistan.
Brian Cliff Olguin
Ali kom fra Afghanistan som 17-åring. Han lærte seg norsk gjennom butikkjobben
BLITT BEDRE: Etter at de fikk tariffavtale, syns tillitsvalgt Benjamin Jacobsen at samarbeidet med ledelsen har blitt bedre.
Herman Bjørnson Hagen
Sjefen mente de ansatte sluntra unna. Da begynte ballen å rulle
Knut Viggen
Tidligere LO-leder blir korrupsjonsjeger
Debatt
Felles for mange som deltar i debatten, er at de ikke er unge lenger. De fikk barn i en litt annen verden, skriver Helle Cecilie Palmer.
Agenda Magasin