SEKSUELL TRAKASSERING: Den eine kunden klapsa kvinna på rumpa då dei møttest på butikken, etter å ha fått beskjed av både kvinna og arbeidsgivaren hennar om at han skulla halde seg unna.
Colourbox
Seksuell trakassering opp i Høgsterett:
Kvinneleg mekanikar fekk to kundar dømt for tafsing, kiling og klaps: – Dommen har sett ein standard
Det straffar seg å trakassere seksuelt. Fellesforbundet vil få bort siste rest av ukultur i mannsdominerte bransjar, og ombod Hanne Bjurstrøm ber arbeidsgivarane skjerpe seg.
tormod@lomedia.no
I slutten av desember kom den såkalla metoo-dommen frå Høgsterett, som drøftar grensene for lovforbodet mot seksuell trakassering i likestillings- og diskrimineringslova. Tidlegare har det vore få rettsavgjerder å legge til grunn i sånne saker.
Tafsing, kiling og klaps
Ein ung, kvinneleg industrimekanikar vann fram og fekk medhald i at to eldre, mannlege kundar har brote lovforbodet mot seksuell trakassering og må betale til saman 35.000 kroner i oppreising.
Handlingane går blant anna ut på tafsing under genseren, kiling og klaps på rumpa. Høgsterett slår fast at hendingane oppfyller vilkåra for seksuell trakassering, altså seksuell merksemd som er uønskt og plagsom.
Arbeidsgivaren vart i lagmannsretten dømt til å betale 36.000 kroner i erstatning for tapt inntekt til kvinna som slutta i jobben, etter for dårleg handtering av saka. Bedrifta anka ikkje.
Bakgrunn: Kva er seksuell trakassering? No kjem metoo-dommen frå Høgsterett
Viktig dom
Likestillings- og diskrimineringsombod Hanne Bjurstrøm seier til Magasinet for fagorganiserte at ho er glad for dommen.
– Det er eit signal til arbeidsgivarane om at dette må ein ta veldig alvorleg og at det har konsekvensar å ikkje førebygge seksuell trakassering. Det er også eit signal til personane som opplever seksuell trakassering, om at ein bør og skal seie frå, seier Bjurstrøm.
Saka held fram under bildet.
Likestillings- og diskrimineringsombod Hanne Bjurstrøm.
Martin Guttormsen Slørdal
Diskrimineringsnemnda
Dommen er også viktig for Diskrimineringsnemnda som i fjor fekk myndigheit til å avgjere desse sakene, som eit kostnadsfritt lågterskeltilbod utanom domstolane.
– Samtidig er dommen tydeleg på at ein må gjere ei individuell vurdering i kvart tilfelle i forhold til kontekst og situasjon, seier Bjurstrøm.
Arbeidsgivars ansvar
Bjurstrøm er usikker på om det no kjem til å bli lettare å seie frå i og med at metoo-debatten allereie har rast i tre år, men understrekar:
– Vi har fått ein rettskraftig dom som er veldig tydeleg på arbeidsgivar sitt ansvar for å førebygge, at dei har erstatningsansvar dersom dei ikkje gjer det og at kundeforhold også er ramma av forbodet.
Ho seier arbeidsgivarane må undersøke risiko for seksuell trakassering, og at dei må samarbeide med fagforeiningane for å forankre arbeidet og sette det høgt på agendaen.
Fekk du med deg denne? Sjefen ble forelsket i Kathrine. Hun avviste ham og ble sagt opp
Synleggjere dommen
Kvinna er medlem i Fellesforbundet og forbundet har vore partshjelpar i retten. Forbundssekretær Steinar Krogstad meiner dommen er viktig for arbeidet mot seksuell trakassering i arbeidslivet.
– No må den synleggjerast sånn at både arbeidstakarar og arbeidsgivarar kjenner til dommen og kor grensene går, seier han til Magasinet.
Saka held fram under bildet.
Forbundssekretær Steinar Krogstad i Fellesforbundet.
Tormod Ytrehus
Rekruttere kvinner
Saman med NHO-foreiningane jobbar forbundet med rekruttering av kvinner til den mannsdominerte industrien og byggebransjen som manglar arbeidskraft.
– Vi kjenner til at mannsdominerte yrke har hatt eit historisk machoimage og ei haldning om at yrka ikkje passar for kvinnfolk. Vi har ein jobb å gjere for å legge til rette for damer, både fysisk tilrettelegging og endring av kultur, seier Krogstad.
– Eg meiner også at arbeidsmiljøet blir betre med eit mangfald, understrekar han.
Menn må seie frå
Også ombod Bjurstrøm påpeikar at jentene må kjenne seg velkommen. Ho meiner ein må lage eit arbeidsmiljø der det er naturleg og ukomplisert for menn å reagere på oppførselen til mannlege kollegaer.
Krogstad seier veldig mange bransjar og bedrifter har gjort eit godt arbeid med å få bort sjåvinistisk prat, nakenkalendrar og klaps på rumpa.
– Men det overlever enkelte plassar, og då er det viktig at vi slår ned på det. No har dommen sett ein standard, og vi kan få bort siste rest av ukulturen, slår han fast.
Råd til arbeidstakarar:
Arbeidstilsynet har følgande råd til arbeidstakarar:
1 Sei frå til leiaren din dersom du sjølv blir utsett for seksuell trakassering eller ser andre bli det. Dersom leiaren trakasserer, bør du varsle verneombod og tillitsvald eller leiarar lenger opp i systemet.
2 Spør etter informasjon om rutiner for å varsle om seksuell trakassering. Det er viktig at arbeidsplassen har gode rutiner for å varsle om seksuell trakassering.
3 Spør om opplæring i handtering av seksuell trakassering dersom bedrifta har avdekt fare for at trakassering kan skje på arbeidsplassen din.
Seksuell trakassering
Seksuell trakassering er ifølge likestillings- og diskrimineringslova paragraf 13 «enhver form for uønsket seksuell oppmerksomhet som har som formål eller virkning å være krenkende, skremmende, fiendtlig, nedverdigende, ydmykende eller plagsom».
Seksuell trakassering er forbode etter arbeidsmiljølova paragraf 4-3, og i likestillings- og diskrimineringslova er det eit spesielt vern mot denne trakasseringa. Arbeidsgivar har plikt til å førebygge, undersøke og følge opp desse sakene.
Den som har blitt utsett for seksuell trakassering, kan krevje erstatning og oppreising ved å reise sak for domstolen eller klage til Diskrimineringsnemnda. Seksuell trakassering kan også vere straffbart etter straffelova.
Råd til arbeidstakarar:
Arbeidstilsynet har følgande råd til arbeidstakarar:
1 Sei frå til leiaren din dersom du sjølv blir utsett for seksuell trakassering eller ser andre bli det. Dersom leiaren trakasserer, bør du varsle verneombod og tillitsvald eller leiarar lenger opp i systemet.
2 Spør etter informasjon om rutiner for å varsle om seksuell trakassering. Det er viktig at arbeidsplassen har gode rutiner for å varsle om seksuell trakassering.
3 Spør om opplæring i handtering av seksuell trakassering dersom bedrifta har avdekt fare for at trakassering kan skje på arbeidsplassen din.
Seksuell trakassering
Seksuell trakassering er ifølge likestillings- og diskrimineringslova paragraf 13 «enhver form for uønsket seksuell oppmerksomhet som har som formål eller virkning å være krenkende, skremmende, fiendtlig, nedverdigende, ydmykende eller plagsom».
Seksuell trakassering er forbode etter arbeidsmiljølova paragraf 4-3, og i likestillings- og diskrimineringslova er det eit spesielt vern mot denne trakasseringa. Arbeidsgivar har plikt til å førebygge, undersøke og følge opp desse sakene.
Den som har blitt utsett for seksuell trakassering, kan krevje erstatning og oppreising ved å reise sak for domstolen eller klage til Diskrimineringsnemnda. Seksuell trakassering kan også vere straffbart etter straffelova.
Mest lest
BITTERT: Per Olav Truberg har jobba mange år i matindustrien. Takken var oppsigelse da han havna i operasjonskø med et trøble kne.
Erlend Angelo
Per Olav mistet jobben i operasjonskø: – Det er veldig sårt
BELASTENDE YRKE: Frisør og tillitsvalgt Kaja Aga Gaarder tar smertestillende for å klare arbeidsdagen. Etter en bilulykke har hun daglige smerter. Men hun tok smertestillende på jobb også før ulykken. Her fikser hun håret til Victoria Gjone.
Jan-Erik Østlie
Bruken av smertestillende øker: Kaja starter alltid arbeidsdagen med en Paracet
Roy Ervin Solstad
Han er blant dem som har kommet med fete lønnskrav
Unni tar gjerne på seg ekstra vakter. Hun elsker å gjøre en forskjell.
Eirik Dahl Viggen
Unni (65) var lei av livet som pensjonist. Da gjorde hun et uvanlig valg
OPPGJØR: Årets lønnsoppgjør står for døren og elektrikerne starter sine forhandlinger 22. april. Her er en Bravida-montør i sving med akkordarbeid på Drammen sykehus tidligere i år.
Leif Martin Kirknes
Når får du ny lønn? Disse datoene må du merke deg
Håndverkere oppgir en høyere bruk av narkotika enn gjennomsnittet. Elektrobransjen frykter det kan føre til flere farlige situasjoner og ulykker på arbeidsplassene.
Leif Martin Kirknes
Økt kokainbruk blant unge elektrikere
Martine Lie satser på at et par måneder med permittering går greit.
Erlend Angelo
Potetmangel gir permitteringer i Bama
Sissel M. Rasmussen
Har du fysisk tungt arbeid? Da bør du kanskje ikke trene etter jobben
FLEST KVINNER: I rapporten kommer det fram at det ofte er unge kvinnelige ansatte, både med norsk og utenlandsk opprinnelse, som er skadelidende.
Colourbox.com
Renholdere trues med at de mister jobben om de er syke
HENTER I BARNEHAGEN: Fengselsbetjent Jørgen Myrvold samler overtid for å ha et hjem til barna. Han er helt avhengig av et godt lønnsoppgjør for å fortsette i fengsel.
Eirik Dahl Viggen
Jørgen (29) overlever på overtidstimer
Høyres Henrik Asheim er glad for å ha fått pensjonsforliket gjennom - og håper endringen er på plass allerede neste år.
Jonas Fagereng Jacobsen
Høyre vil ha superrask behandling av nye pensjonsregler
BLITT BEDRE: Etter at de fikk tariffavtale, syns tillitsvalgt Benjamin Jacobsen at samarbeidet med ledelsen har blitt bedre.
Herman Bjørnson Hagen
Sjefen mente de ansatte sluntra unna. Da begynte ballen å rulle
KAMPKLARE: Pål Fredriksen og Lars Johansen går til sak mot arbeidsgiver.
Eirik Dahl Viggen
Sparetiltak i fengselet gjør at Pål og Lars taper 60.000 kroner i året
MÅLRETTA: Butikkansatt Ali Rahimi forteller arbeidsminister Tonje Brenna hvor hardt han har jobba for å lære seg norsk og få et normalt liv etter flukten fra Afghanistan.
Brian Cliff Olguin
Ali kom fra Afghanistan som 17-åring. Han lærte seg norsk gjennom butikkjobben
Knut Viggen
Tidligere LO-leder blir korrupsjonsjeger
Etter en tøff runde med sensorer som skjelte henne ut under fagprøven, har Anny-Elise både skaffet seg fagbrev og fast jobb i forpleininga på sokkelen. Her fra hennes nyligste tur ut på Heidrun-plattformen.
Privat
Anny-Elise ble skjelt ut av sensor. Nå har hun fått drømmejobben
Brian Cliff Olguin
Et orakel og en slags urmoder. Slik beskrives Berit (67) av kollegene
LANGE STREKK: Etter to års dragkamp, er Bergen fengsel omsider i mål med en avtale om 12-timersvakter i helgene.
Eirik Dahl Viggen
Ansatte i Bergen fengsel får 12-timersvakter i helgene
Håvard Sæbø
Høyesteretts ankeutvalg: Sak om innleie må behandles på nytt
Per Backer