Leni Aurora Brækhus

foreignworkers@lomedia.no

W Norwegii, wykorzystywanie pracowników zagranicznych przez pracodawcę jest jedną z najczęstszych form przestępstw w powiązaniu z pracą.

– Głównym powodem, dla którego nieuczciwi pracodawcy łamią prawo i przepisy, jest dążenie do powiększenia zarobku za zlecenia – tłumaczy specjalny doradca FriFagbevegelse, Pål H. Lund z Norweskiej Inspekcji Pracy.

– Na przykład zaniżając płace lub nie dbając o bezpieczeństwo pracowników, mogą oni obniżać koszty, powiększając w ten sposób własne zyski – wyjaśnia.

Tu znajdziesz prawidłowe informacje w swoim języku

Norweska Inspekcja Pracy (Arbeidstilsynet) ma za zadanie zapewnienie poważnego życia zawodowego w Norwegii, zarówno drogą kontroli w miejscach pracy, jak i udzielając pracownikom i pracodawcom informacji.

Lund opowiada, że inspektorzy Norweskiej Inspekcji Pracy często zostają w miejscach pracy wciągani w dyskusje z zagranicznymi pracownikami na temat tego, co jest poprawne, na przykład w kwestii godzin pracy lub płac.

– W takich przypadkach otrzymali nieprawidłowe informacje od pracodawcy lub kolegów. Dlatego ważne jest, podkreślanie, że odwiedzając naszą stronę internetową Know Your Rights (Poznaj swe prawa), znajdziesz właściwe i lekko przystępne informacje.

W Know Your Rights znajdziesz informacje o swoich prawach i obowiązkach kiedy pracujesz w Norwegii. W ośmiu językach: polskim, litewskim, rumuńskim, bułgarskim, estońskim, rosyjskim, angielskim i norweskim, możesz się tam zapoznać z informacjami o wynagrodzeniach, godzinach pracy, umowach o pracę, urlopach i środowisku pracy.

Oto niektóre z najczęstszych sposobów wykorzystywania zagranicznych pracowników w Norwegii, stosowanych przez nieuczciwych pracodawców:

Rejestracja godzin pracy

W dziewięciu branżach w Norwegii istnieje ustawowa płaca minimalna. Nieuczciwi pracodawcy próbują dawać wrażenie zapewniania właściwych stawek godzinowych, gdy w rzeczywistości zatrudnieni u nich przepracowują więcej godzin niż to co zarejestrowano – wyjaśnia Lund.

– W ten sposób pracownik, otrzymuje za godzinę niższe wynagrodzenie niż to do którego jest uprawniony – dodaje.

Jeśli na odcinku wypłaty wpisano mniej godzin niż faktycznie przepracowałeś/aś, może to świadczyć o kradzieży wynagrodzenia.

Aktualności: W Norwegii płace minimalne dotyczą dziewięciu branży

Podwójne kontrakty

Niepoważni pracodawcy mogą również spisywać z pracownikami podwójne kontrakty. Norweska Inspekcja Pracy natyka się na kontrakty, z których jeden jest w języku znanym pracownikowi, a drugi, dodatkowy, w języku norweskim lub angielskim, ma treść zgodną z norweskimi przepisami. Ten ostatni właśnie przedkładany jest Norweskiej Inspekcji Pracy, podczas inspekcji.

Jeśli twój kontrakt posiada dwie wersje o różnej treści, znaczy to, że pracodawca nie przestrzega przepisów.

Artykuł po angielsku: These methods are used by rogue employers in Norway to exploit foreign workers

Artykuł po litewski: Šiuos metodus Norvegijoje nesąžiningi darbdaviai naudoja norėdami išnaudoti užsienio darbuotojus

Mieszkania, które są drogie i o złej jakości

Nieuczciwi pracodawcy, którzy udostępniają zagranicznym pracownikom mieszkania, mogą próbować oszczędzać na kosztach, oferując warunki mieszkaniowe niespełniające wymagań.

Mogą też żądać zbyt wysokiej zapłaty za pomieszczenie, w którym cię zakwaterują. W ten sposób pieniądze wracają do pracodawcy, a pracownik otrzymuje ich za mało.

– Nie ma górnej granicy tego, co pracodawca może zażądać za zakwaterowanie, więc podczas kontroli, Norweska Inspekcja Pracy dokonuje wyceny uznaniowej – wyjaśnia Lund.

– Gdy pięciu zagranicznym pracownikom potrąca się w sumie 30.000-40.000 koron miesięcznie za zwykłe norweskie mieszkanie, za które Norwegowie by zapłacili 7000 koron, mieszkanie to jest zdecydowanie za drogie – dodaje.

Popatrz na to: Zagraniczni kierowcy wykonujący kabotaż w Norwegii powinni otrzymywać norweską płacę. Często sami o tym nie wiedzą

Niedotrzymywanie przepisów bezpieczeństwa w miejscu pracy

Firma może również oszczędzać na kosztach, nie przestrzegając zasad zabezpieczenia miejsca pracy i pracowników. Norweska Inspekcja Pracy sprawdza, na przykład, czy zbudowano odpowiednie rusztowanie i czy pracownicy mają odpowiedni sprzęt zabezpieczający.

Jako zagraniczny pracobiorca musisz także przejść szkolenie w zakresie bezpieczeństwa w języku, który rozumiesz.

Jeśli zauważysz, że poziom bezpieczeństwa jest zbyt niski, lub że nie przeszedłeś szkolenia, do którego jesteś uprawniony, masz obowiązek zgłosić to swojemu pracodawcy i mężowi zaufania ds. BHP.

– Zagraniczni pracownicy, którzy nie są członkami związków zawodowych, często nie rozumieją systemów wdrażania bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) w norweskich miejscach pracy. Próg zgłaszania niewłaściwego zabezpieczenia i innych problemów w miejscu pracy, staje się zbyt wysoki – opowiada Lund.

Śledź nas na Facebooku: FriFagbevegelse for foreign workers

Co możesz zrobić, jeśli czegoś takiego doświadczysz?

Istnieją trzy różne szczeble, które należy wypróbowywać w poniższej kolejności – wyjaśnia Lund:

1. Przedłóż problem pracodawcy.

– Problemy tego rodzaju, należy zawsze najpierw przedłożyć pracodawcy. Na przykład możesz powiedzieć, że „To się nie zgadza z informacjami, które znalazłem w Norweskiej Inspekcji Pracy lub w moim związku zawodowym”. Jednocześnie wiemy, że zgłaszanie problemów pracodawcy nie zawsze jest proste – mówi Lund.

2. Porusz kwestię z mężami zaufania ds. BHP i mężami zaufania związków zawodowych.

– Wyzwanie leży w tym, że wielu zagranicznych pracowników nie jest zrzeszonych w związkach zawodowych i nie wie jak podejmować problemy w miejscu pracy z mężami zaufania ds. BHP i mężami zaufania związków zawodowych – wyjaśnia.

Ponadto badania wykazują, że pracownicy zagraniczni często nie mają szczególnego zaufania do związków zawodowych lub władz swojego kraju.

– Może to doprowadzić do tego, że problemy, które napotykają w norweskim świecie pracy, nie trafią do mężów zaufania lub innych, którzy przecież mogliby im pomóc – tłumaczy Lund.

3. Skontaktuj się z władzami.

– Jeśli chcesz skontaktować się z Norweską Inspekcją Pracy, możesz to zrobić za pośrednictwem poczty: svartjenesten@arbeidstilsynet.no / (+47) 73 19 97 00, wysyłając wiadomość online (można to zrobić anonimowo) lub za pośrednictwem Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych (SUA) – wyjaśnia Lund.

Popatrz na to: Izaak, pracownik wynajęty, nie otrzymywał należnego mu wynagrodzenia. A w ten sposób dostał 14 koron więcej za godzinę

Czy możesz otrzymać pomoc, nawet jeśli nie mówisz po norwesku?

Biuro informacyjne Norweskiej Inspekcji Pracy udziela odpowiedzi w języku norweskim i angielskim. Przyjmuje ono również zapytania w kilku językach na Facebook Messengerze Norweskiej Inspekcji Pracy.

– W tym kanale możemy jak na razie odpowiadać w językach: polskim, litewskim i rumuńskim – mówi Lund.

Strona porad jest również dostępna w języku norweskim i angielskim, ale zawiadomienia można podawać we własnym języku. W takim przypadku Norweska Inspekcja Pracy postara się to zrozumieć.

W Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych (SUA), w którym Norweska Inspekcja Pracy, policja i urząd podatkowy służą pomocą we wszystkim, czego potrzeba przy pracy w Norwegii, obowiązują głównie języki angielski i norweski. Pomimo tego, strona internetowa SUA zawiera informacje w językach: angielskim, norweskim, polskim, rumuńskim, litewskim i rosyjskim.

Tłumaczenie: Halina Thee

Więcej wiadomości po polsku:

52 kierowców wytoczyło powództwo i zasądzono im odszkodowanie. Jednak Vlantana Norge składa apelację

Tuż przed początkiem lata, sąd pierwszej instancji skazał firmę transportową Vlantana Norge na zapłacenie 52 uprzednio zatrudnionym u nich kierowcom, odszkodowania wysokości 16,3 milionów koron norweskich. Teraz firma złożyła apelację i kierowcy muszą jeszcze poczekać na ewentualne odszkodowanie.

Informacje o norweskim świecie pracy już dostępne po polsku

Izaak, pracownik wynajęty, nie otrzymywał należnego mu wynagrodzenia. A w ten sposób dostał 14 koron więcej za godzinę

W Norwegii, personel z agencji wynajmu pracowników ma być traktowany na równi z zatrudnionymi w przedsiębiorstwie, do którego są wynajęci. Równe traktowanie dało pracownikowi offshore, Isaacowi, 14 koron więcej za godzinę.

Co to jest układ zbiorowy pracy (tariffavtale)?

Układ zbiorowy pracy to pisemna umowa między pracownikami zrzeszonymi w związkach zawodowych i albo organizacją pracodawców albo pojedynczym pracodawcą. Umowa zapewnia wszystkim pracownikom, których dotyczy układ zbiorowy, wspólny system płac i warunków pracy oraz inne warunki pracy.