PRESISJON: Du må vere tolmodig, nøyaktig og ha auge for kva som er fint, forklarer gullsmed Marit Therese Sinnes.
Tormod Ytrehus
Kva gjer ein gullsmed?
Marit Therese har diamantar til hundretusenar mellom hendene i løpet av ein arbeidsdag
Du må vere flink med hendene for å lage diamantringar. Gjer du ein feil, kan det koste dyrt.
tormod@lomedia.no
FORUS: Hos den tradisjonsrike Sandnes-bedrifta NC Christophersen jobbar Marit Therese Sinnes inne på verkstaden. Som gullsmed lagar og reparerer ho smykke og gjenstandar i edelt metall.
– Du må ha det i hendene. Du må vere tolmodig, nøyaktig og ha auge for det, seier Sinnes om ferdigheitene ein treng i faget.
Styrer sjølv
Sjølv om Sinnes også reparerer smykke, jobbar ho mest med å gjere ferdig nye diamantringar der steinen skal fattast inn i eit ringemne. I tillegg til dei meir manuelle reiskapane, bruker ho også topp moderne hjelpemiddel som laser og graveringsmaskin.
VERKTØY: Øvst frå venstre: punsel, poleringsskive, loddeklyper, punsel, hammer, fil, lupehatt, ringmål, ringdor, løvsag. Nedst frå venstre: bivoks, tong, ringbøye-tong, avbitartong, ringklype.
Tormod Ytrehus
Ho fattar inn ti til femten diamantar i løpet ein dag, avhengig av kor ferdigprodusert ringemnet er. Og ho blir ikkje lei.
– Det beste med yrket er å kunne styre mitt eige arbeid, seier gullsmeden og legg til at ho ofte har podkast på øyret.
Gullsmedskolen
For å bli gullsmed, må du først gå eitt år handverk, design og produktutvikling på vidaregåande skole. Deretter går du eitt år med gull- og sølvsmedhandverk. Til slutt har du to år læretid i ei bedrift, eller to år ekstra på skole for å kunne avslutte med sveinebrev i gullsmedfaget.
Det er ikkje mange skolar som tilbyr utdanningsprogramma, så du må vere villig til å gjere som Sinnes. Ho pakka kofferten og drog til gullsmedskolen i Setesdal før ho var lærling i NC Christophersen.
– Eg liker å bruke hendene, seier Sinnes om kvifor valet falt på akkurat dette faget.
BLING: Diamantringen må polerast sånn at den ser fin ut på fingeren.
Tormod Ytrehus
Sjølv har ho aldri likt skole, men anbefaler uansett blivande gullsmedar å ta læretida i ei bedrift for å stå best rusta i faget.
Mindre frå botn
Sveineprøva hennar var å lage ei brosje frå idé til ferdig produkt, noko som har blitt eit sjeldnare arbeid for norske gullsmedar.
Som fleire av dei tradisjonsrike handverksfaga i Norge, blir gullsmedfaget mindre og mindre praktisert. Sidan faget krev såpass mange arbeidstimar, er det billegare å kjøpe smykke frå utlandet der lønna er lågare.
– Før lagde vi alt sjølv, men no er det meir import, fortel Sinnes som fekk sveinebrevet i 2009.
SJEF: – Det beste med yrket er å kunne styre mitt eige arbeid, seier Marit Therese Sinnes.
Tormod Ytrehus
Store verdiar
Det mest spesielle med yrket er at ein jobbar med svært kostbare ting, fortel ho. I løpet av ein arbeidsdag har Sinnes diamantringar i hendene som til saman kostar fleire hundre tusen kroner. Ho viser fram ein ring med ein prislapp på 17.000 kroner.
– Slår eg feil, kan eg øydelegge diamanten, seier ho og legg til at ein må rekne med litt svinn også i gullsmedfaget.
Sinnes forsikrar om at det ikkje var dyre smykke gjorde at gullsmedfaget freista, men avslører at forlovingsringen hennar kostar meir enn bilen.
Gullsmed
Lagar, reparerer og sel smykke og gjenstandar i edle metall.
Kan jobbe på verkstad, i forretningar eller i produksjonsbedrifter.
Tar sveinebrev i gullsmedfaget gjennom to år med vidaregåande skole og to år som lærling i bedrift, eller fire år vidaregåande skole.
Dette er en sak fra
Vi skriver om ansatte i store bransjer i privat sektor, blant annet industri, bygg, transport og hotell og restaurant.